Aile Eğitimi

Çocuğun doğduğu andan itibaren ilk sosyal çevresi ailesidir. Çocuğu en iyi tanıyan ve çocukla en çok beraber olan ve gelişimsel süreci boyunca çocuğu en çok destekleyen yine ailesidir. Çocuğun gelişimi ve eğitiminde doğal eğitimci rolünü üstlenen anne- babaların önemi uzun yıllar göz ardı edilmiş, eğitimde uygulayıcı olmaktan çok bilgi alıcı rol oynamışlardır.

Aile eğitimi çalışmalarında;
Çocukla ilişkilerini olumlu yönde geliştirebilmeleri hedeflenir,
Anne babaların çocuklarına beceri öğretebilmeleri,
Varolan problem davranışlarla başa çıkabilmeleri,
Çocuğu daha iyi kontrol edebilmeleri.
Aile eğitimi çalışmalarının odak noktası, çocuk ve çocukla olan ilişkilerdir.

Aile Eğitiminin Amaçları
1. Ailelerin çocuğun doğum öncesi doğum sonrası gelişimi ve eğitim konusunda bilgilenmelerini sağlamak
2. Her yaşın gelişim özelliğine göre çocuklarını tanımalarına yardımcı olmak
3. Çocuğun her alandaki gelişimin desteklemelerine ve hızlandırmalarına doğrudan katılımlarını sağlamak
4. Aileleri çocukları ile neden-sonuç ilişkisine dayalı sözel iletişim kurmanın önemi konusunda bilinçlendirmek
5. Aileleri Çocuk Yetiştirme tutumları konusunda bilgilendirmek ve çocuklarına karşı hatalı tutum ve davranışlarının değiştirilmesini sağlamak
6. Çocukların kazanılmış davranış ve alışkanlıklarını değiştirme yollarını öğretmek
7. Ailelere, çocuk sağlığı, beslenmesi ve cinsel eğitim konusunda yardımcı olmak
8. Aile bireylerinin, öğrendikleri bilgileri davranışa dönüştürmelerine yardımcı olmak.
9. Evlat edinen ailelere üstlendikleri anne baba rollerini benimsetmek
10. Aile bireylerini kendi haklarıyla ilgili olarak bilinçlendirmek
11. Ailelere çocuğunu kendi kendine kararlar alabilen ve aldığı bu kararları taşıyabilecek, özdenetim ve özgüven sahibi, girişimci, yaratıcı, hem kendi hem de başkalarının haklarına saygılı duygu ve düşüncelerini rahatlıkla söyleyebilen, yeteneklerini kullanabilen kültür değerlerine sahip ruh ve bedenen sağlıklı birer kişi olmaları için gerekli bilgileri vermek.

Özel Eğitimde Aile Eğitimin Amaçları Nelerdir?
Ailenin özürlü çocuğunu kabulünü sağlamak, çocuğu objektif olarak değerlendirme, potansiyelini ve sınırlılıklarını anlama;
Ailenin haklarını ve sorumluluklarını anlamasını sağlamak (Aile eğitimine Programına katılabilir mi? Nasıl ve ne ölçüde?, Ailenin yapması gerekenler nelerdir?)

Aile ile işbirliği yapmak.
Eğitim programının özelliklerini anlatmak ve programın amaçlarını gerçekleştirmede yardımlaşmak.
Ailenin belli programları uygulamasını sağlamak, evi daha verimli bir eğitim ortamı haline getirmek;
Aileyi diğer kaynaklar hakkında bilgilendirme.

Anne Baba Öğretmen İşbirliği
Anne baba öğretmen işbirliği, anne babalar ve öğretmenlerin öğretim amaçlarına ulaşmada birlikte çaba göstermesi olarak tanımlanabilir.

Anne Baba Öğretmen İşbirliğinin Yararları
Anne baba ve öğretmenler etkili çalışmalar düzenleyebilen güçlü bir ekip oluştururlar. Bu ekibin gerçekleştireceği üretken bir anne baba öğretmen işbirliğinin öğretmenlere sağladığı yararlar olduğu kadar anne babalara ve en önemlisi çocuklara önemli yararlar sağladığı bilinmektedir.

İyi Bir Anne Baba Öğretmen İşbirliği Uzmanlara ve Öğretmenlere Şu Yararları Sağlayabilir:
Anne babanın ve çocuğun beklentilerinin, ihtiyaçlarının daha iyi anlaşılmasını sağlar.
Çocuğun okul dışındaki yaşantısı için önemli olan birçok davranışın belirlenmesinde daha anlamlı veriler elde edilmesine yardımcı olur.
Uygun davranışların hem ev hem de okul ortamlarında pekiştirilmesi için daha fazla olanak sağlar.
Öğretmenin çocuklara kazandırdığı becerilerin genellenmesinde çok önemli olan doğal ortamların daha etkili duruma getirilmesine katkıda bulunmaktadır. Böylece öğretmenin öğretim amaçlarına ulaşması kolaylaşmaktadır.

Aynı duruma anne baba açısından bakıldığında Üretken bir anne baba ve öğretmen işbirliğinin, anne babalara sağladığı yararlar şöyle sıralanabilir:
Öğretmenin amaçlarının ve çocuğun ihtiyaçlarının daha iyi anlaşılmasını sağlar.
Yasal hak ve sorumlulukları bilmesini sağlar.
Anne babaya çocuğun okul programı ve bu programa nasıl katılabileceği konusunda bilgi sağlar.
Okul programlarının olumlu etkilerinin evde de sürdürülmesinin yollarını arar.
Çocuğun ev yaşamı için uygun olacak işlevsel davranışları öğrenmelerine yardımcı olacak becerileri geliştirir.
Anne babalara sağlayacağı tüm bu yararlar çocuklarının eğitimi için daha fazla katılımcı olmalarını da beraberinde getirecektir.

Üretken bir anne baba öğretmen işbirliğinin çocuğa sağladığı yararlar ise şöyle sıralanabilir
Çocuğun en önemli iki çevresi arasında tutarlılık sağlanır.
Çocuğun gelişimi ve öğrenmesi için daha çok fırsat sağlanır.
Çocuk için daha işlevsel olacak becerilerin kazandırılmasına da yardımcı olur.

Öğretmenlerin, anne babalarla etkili bir işbirliği kurmasını engelleyen tutum ve davranışları genellikle şöyle sıralanabilir:
Anne babaları çaresiz kişiler olarak görme,
Uzak ve mesafeli davranma, Anne babaları psikolojik sorunları olan insanlar olarak görme,
Çocuğun bu durumlarından anne babaları sorumlu tutma,
Anne babaları yetersiz görme,
Anne babalara ilişkin olumsuz beklentiler içinde olma, Anne babaları çeşitli terimlerle etiketleme eğiliminde olma,
Öğretmenlerin bu tür tutum ve davranışlarının yanı sıra benzer biçimde anne babalar da etkili öğretmen anne baba işbirliğinin kurulmasını engelleyen tutum ve davranışlara sahip olabilirler.
Anne babaların ekonomik yetersizlikleri,
Öğretmenle işbirliği yapmadaki isteksizliği,
Evdeki diğer aile bireylerinin sorumluğunun fazla olması,
Evdekilerin gerektiği kadar sorumlu davranmamaları.

Anne Baba Öğretmen İletişimi Nasıl Olmalıdır? Anne babalarla karşılıklı iletişim kurabilme etkili anne baba öğretmen işbirliğinin sağlanmasında oldukça önemlidir. Açık, samimi ve dürüst iletişim anne baba ve öğretmen arasındaki ilişkinin olumlu gelişmesine katkıda bulunur. Öğretmenlerin anne babalarla iletişimi sağlamada yaygın olarak kullandıkları üç yöntemden söz edilebilir. Bunlar: anne baba öğretmen görüşmeleri, yazılı mesajlar ve telefon görüşmeleridir. Aile İletişimi ve Eğitimi için Kullanılacak Yöntemler
1. Bireysel aile görüşmeleri
2. Aile ile telefonla görüşme
3. Mektuplaşma
4. Küçük gruplarla aile toplantıları
5. Büyük gruplarla aile toplantıları
6. Ev ziyaretleri

Anne Baba Öğretmen Görüşmeleri
Okullarda anne babalarla iletişim kurmak ve çeşitli amaçlara dönük görüşmeleri gerçekleştirmek için en yaygın kullanılan uygulama biçimi, anne babalarla yapılan toplantılardır. Çoğunlukla veli toplantıları olarak bilinen bu toplantılar anne babalarla öğretmenlerin grup ya da bireysel olarak yüz yüze yaptıkları görüşmelerdir.
Okullarda bireyselleştirilmiş eğitim programlarının (BEP) geliştirilmesi uygulamalarına geçiş ve BEP’in gereği olarak toplantıların düzenlenmesi anne babalara yeni roller sunmakta, anne baba öğretmen toplantıları, anne baba öğretmen görüşmelerine dönüşerek yeni bir boyut kazanmaktadır.